2. การสังคายนาพระไตรปิฏก
ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสิน ได้มีการชำระพระไตรปิฎก แต่ทำไม่สำเร็จเพราะสิ้นรัชกาลเสียก่อน ในปี พ.ศ. 2331 รัชกาลที่ 1 โปรดให้ดำเนินการต่อ โดยมี สมเด็จพระสังฆราช ( ศรี ) เป็นประธาน ได้มีการคัดเลือกพระสงฆ์ที่มีความรู้ทางพระปริยัติธรรม กับราชบัณฑิต มาช่วยกันสังคายนาพระไตรปิฎก ณ วัดพระศรีสรรเพชญ ( วัดนิพพานาราม ) ปัจจุบันคือวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ( วัดสลัก ) เมื่อสังคายนาพระไตรปิฎกเรียบร้อยแล้ว ได้โปรดให้คัดลอก สร้างเป็นพระไตรปิฏกฉบับหลวงขึ้น เรียกว่า ฉบับทองใหญ่ แต่เดิมเรียก ฉบับทอง หรือฉบับทองทึบ เพราะปิดทองทึบทั้งหมด แล้วนำไปไว้ในหอพระมณเทียรธรรม วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ต่อมาภายหลังได้สร้างขึ้นอีก 2 ชุด เรียก ฉบับทองชุบ และฉบับรองทรง หรือ ฉบับข้างลาย แล้วโปรดให้คัดลอกแจกจ่ายไปตามวัดวาอารามต่าง ๆ

3. การจัดระเบียบสังฆมณฑล
ในตอนปลายสมัยกรุงธนบุรี กล่าวกันว่า พระเจ้าตากสินมหาราช ทรงสติฟั่นเฟือน คิดว่าพระองค์เอง บรรลุโสดาบัน บังคับให้พระสงฆ์กราบไหว้พระองค์ ถ้าพระรูปใดขัดขืน ไม่ปฏิบัติตามคำสั่ง ก็ถูกลงพระอาญา เมื่อรัชกาลที่ 1 ได้เสวยราชสมบัติ ก็โปรดให้สึกพระสงฆ์ที่ยอมปฏิบัติตามคำสั่งของสมเด็จพระเจ้าตากสิน โดยมีดำรัสว่า “เป็นคนสอพลอทำให้เสียแผ่นดิน”และแต่งตั้งสมเด็จพระสังฆราช ( ศรี ) พระพุฒาจารย์และพระพิมลธรรมให้กลับคืนสมณศักดิ์ตามเดิม

4. การรวบรวมพระพุทธรูปโบราณ
เนื่องจากบรรดาหัวเมืองต่าง ๆ มีพระพุทธรูปที่หล่อทิ้งไว้ กลางแดดกลางฝนตามวัดร้างต่าง ๆ มากมายไม่มีผู้ใดดูแลเอาใจใส่จึงโปรดให้อัญเชิญมาไว้ที่ กรุงเทพฯ พระพุทธรูปส่วนใหญ่นำมาประดิษฐานอยู่ที่ วัดโพธิ์ พระพุทธรูปที่สำคัญ ที่อัญเชิญมา ได้แก่ พระพุทธสิงหิงค์ อัญเชิญมาจาก เชียงใหม่ มาประดิษฐาน ณ พระที่นั่งพุทไธสวรรย์ ในวังหน้าพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในปัจจุบัน พระศรีศากยมุนี อัญเชิญมาจากวิหารหลวงวัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย มาประดิษฐาน ในวิหารหลวงวัดสุทัศน์ ฯ พระพุทธเทวปฏิมากร อัญเชิญมาจากวัดศาลาสี่หน้า ( วัดคูหาสวรรค์ ) ธนบุรี มาประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ( วัดโพธิ์ )
พระโลกนาถ อัญเชิญมาจาก วัดพระศรีสรรเพชญ จังหวัดอยุธยา มาประดิษฐานในพระวิหารวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ( วัดโพธิ์ ) พระศรีสรรเพชญ อัญเชิญมาจากวัดพระศรีสรรเพชญ จังหวัดอยุธยาแต่เนื่องจากเป็นพระพุทธรูปที่ชำรุดเพราะถูกพม่าเผาเพื่อลอกเอาทองไป จึงอัญเชิญมาบรรจุไว้ ในพระมหาเจดีย์ ในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลามราม แล้วพระราชทานนามว่า พระมหาเจดีย์ศรีสรรเพชญดาญาณ ซึ่งถือกันว่า เป็นพระมหาเจดีย์ประจำรัชกาลที่ 1พระพุทธรูปที่สำคัญอีกองค์คือ พระแก้วมรกต ได้อัญเชิญมาจากวัดอรุณราชวราราม มาประดิษฐาน ณ วัดพระศรีรัตนศาสดารามและพระราชทานนามว่า พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร พร้อมทั้งได้สร้างเครื่องทรงไว้ 2 ชุด คือ เครื่องทรงฤดูร้อนและเครื่องทรงฤดูฝน

5. การตรากฎหมายสงฆ์
เนื่องจากมีพระสงฆ์ ประพฤติผิดพระธรรมวินัยหลายเรื่อง ทำให้เป็นที่เสื่อมศรัธาแก่ประชาชน เมื่อขึ้นเสวยราชสมบัติ ได้โปรดให้ตรากฎหมายสงฆ์ขึ้น อาทิ ห้ามพระเทศน์ตลกคะนอง ห้ามพระสงฆ์รับฝากสมบัติหรือพัวพันสมบัติของฆราวาส ห้ามพระสงฆ์หากินจุกจิกกับฆราวาส เป็นต้น