5. วิธีคิดแบบเชื่อมโยงหลักการและความมุ่งหมายหรือคิดแบบอรรถธรรมสัมพันธ์

          วิธีคิดแบบเชื่อมโยงหลักการและความมุ่งหมายหรือวิธีคิดแบบอรรถสัมพันธ์ คือ วิธีคิดแบบเน้นแนวคิดของหลักการกับความมุ่งหมายหลักธรรม เทียบเคียงกับอรรถประโยชน์ การดำเนินชีวิตประจำวันของคนเราบ้างครั้ง บางคนก็ประสบความสำเร็จบางคนก็ล้มเหลว ที่เป็นเช่นนี้ เพราะบางคนไม่มีเป้าหมาย บางคนกำหนดเป้าหมายไว้ไม่ชัดเจน หรือกำหนดเป้าหมายไว้เกินความสามารถ หรือ กำหนดเป้าหมายไว้อย่างชัดเจนแต่การลงมือปฏิบัตินั้นไม่สอดคล้องกับเป้าหมายที่กำหนดไว้ หรือไม่ใช่แนวทางที่จะนำไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ การกระทำนั้นจึงไม่สำเร็จตามประสงค์
          ตัวอย่าง นางสมศรี  มากมีทรัพย์   ต้องการปลูกบ้านไม้สักหนึ่งหลัง
การพิจารณาเป็นอันดับแรก สมศรี ต้องรู้จักบ้านไม้สัก ต้องศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้อง อาทิ แบบบ้าน ช่างที่จะทำการสร้างบ้าน บ้านที่จะก่อสร้างนั้นต้องขออนุญาตท้องที่การปกครองหรือไม่ ต้องประสานงานกับผู้ใดบ้าง ใช้เวลาในการปลูกสร้างนานเท่าไร ราคาบ้านเมื่อสร้างเสร็จแล้ว มีงบประมาณพอหรือไม่ และอื่นๆ ต้องคิดให้รอบคอบ เพื่อจะได้บ้านไม้สักตามความมุ่งหมาย
          หลักธรรมหรือหลักการ คือการสร้างที่อยู่อาศัย เป็นหนึ่งในปัจจัย 4 ในการดำรงชีวิต(เสพปัจจัย 4) ความมุ่งหมายหรืออรรถประโยชน์  คือได้บ้านเป็นที่อยู่อาศัย วิธีคิดแบบอรรถสัมพันธ์ ตามหลักทางพระพุทธศาสนา ต้องสร้างบ้านแบบทางสายกลาง มัชฌิมาปฏิปทา ไม่เล็กหรือใหญ่เกินความจำเป็น เกินรายได้ ดูสภาพแวดล้อมและสังคมประกอบด้วยและต้องไม่ก่อให้เกิดปัญหาอย่างอื่นตามมา