สถานการณ์ทรัพยากรป่าไม้


หน้าแรก	โรงเรียนสายน้ำผึ้ง ในพระอุปถัมภ์ ฯ
เกี่ยวกับผู้ทำ	กลุ่มสาระสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม
สารบัญ	สาระภูมิศาสตร์	แบบฝึกหัด

หน่วยที่ 5	แนวการพัฒนาประเทศไทย
บทที่ 14	วิกฤตการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย

	วิกฤตการณ์สิ่งแวดล้อม เป็นคำที่ไม่ระบุ ความหมายไว้เป็นการเฉพาะแต่มีการให้ความหมายของคำ ที่เกี่ยวข้องไว้ 2 คำดังนี้ 1 คำว่า “วิกฤตการณ์” หมายถึง เหตุการณ์ที่อยู่ในขั้นอันตราย เป็นช่วงหัวเลียวหัวต่อถึงขั้นแตกหัก 2 คำว่า “สิ่งแวดล้อม” หมายถึง สิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัวเราทั้งที่ธรรมชาติสร้างและมนุษย์สร้าง สรุปได้ว่า “วิกฤตการณ์สิ่งแวดล้อม” หมายถึง เหตุการณ์หรือสถานการณ์ที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอยู่ในขั้นน่าเป็นห่วงและอันตราย การลดน้อยลงของปริมาณทรัพยากรธรรมชาติอาจถึงขั้นขาดแคลนจนก่อให้เกิดวิกฤต

	สถานการณ์ทรัพยากรป่าไม้ในประเทศไทย
	ประเทศไทยมีพื้นที่ป่าไม้ 102.16 ล้านไร่ หรือร้อยละ 31.58 ของพื้นที่ประเทศ ซึ่งค่อนข้างคงที่ เมื่อเปรียบเทียบกับ พ.ศ. 2559 เมื่อพิจารณาในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2557-2560) พบว่า อัตราการลดลงของพื้นที่ป่าไม้มีแนวโน้มดีขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากการที่รัฐบาลให้ความสำคัญในการเพิ่มพื้นที่ป่าไม้เพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามที่กำหนดในนโยบายป่าไม้แห่งชาติ พ.ศ. 2528 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) และแผนการปฏิรูปประเทศด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่มีเป้าหมายเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ให้มีสัดส่วนอย่างน้อย ร้อยละ 40 ของพื้นที่ประเทศ

	ป่าไม้ forest ตามพจนานุกรมศัพท์ภูมิศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง บริเวณที่ปกคลุมไปด้วยพรรณไม้ ป่าไม้ในประเทศไทยแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ 1.1 ป่าไม้ไม่ผลัดใบ evergreen forest 1.2 ป่าไม้ผลัดใบ deciduous forest

	1.1 ป่าไม่ผลัดใบ evergreen forest หมายถึง ป่าไม้ที่มีใบไม้เขียวชอุ่มตลอดทั้งปี ป่าไม่ผลัดใบ evergreen forest ได้แก่ ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา ป่าสนเขา ป่าพรุหรือป่าบึง ป่าชายหาดหรือป่าเลนน้ำเค็ม

	1.2 ป่าผลัดใบ deciduous forest หมายถึง ป่าไม้ที่ที่พืชส่วนใหญ่มีการผลัดใบเป็นระยะเวลายาวนานในช่วงฤดูแล้ง ป่าผลัดใบ deciduous forestได้แก่ ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าโคก ป่าแพะ ป่าแดง


	สาเหตุที่ป่าไม้ลดลง
	การลดลงของพื้นที่ป่าไม้ในประเทศไทยเกิดจากหลายสาเหตุ อาทิ
	การขยายตัวของเขตเมือง
	การบุกรุกพื้นที่ป่าไม้ เพื่อนำพื้นที่มาสร้างที่อยู่อาศัยและทำมาหากิน ใช้ในการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ และการอุตสาหกรรม
	ความต้องการ ไม้ มาใช้ในการก่อสร้าง การสร้างบ้านเรือน เฟอร์นิเจอร์
	นอกจากความจำเป็นที่มนุษย์ต้องการไม้มาใช้ในการดงรงชีวิต ยังมีสาเหตุ จากไฟไหม้ป่าจากธรรมชาติ และการเผาป่าจากฝีมือมนุษย์



	ทฤษฎีการพัฒนาฟื้นฟูป่าไม้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
	ป่าไม้ของประเทศไทยถูกทำลายลงอย่างรวดเร็วตามแรงหนุนเนื่องของประชากรที่เพิ่มขึ้นผนวกกับพลังผลักดันทางเศรษฐกิจระบบทุนนิยม ที่มุ่งค้าขาย โดยใช้ป่าเป็นตัวสำคัญเชิงพาณิชย์ ก่อให้เกิดภาวะแห้งแล้งเนื่องจากต้นน้ำลำธารถูกทำลาย ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล เมื่อยามน้ำหลากก็เกิด้ำท่วมฉับพลันและมีการพังทลายของดินอย่างรุนแรง จนเป็นปัญหาต่อการประกอบอาชีพทางการเกษตร กลายเป็นทุกข์ร้อนของแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว

	วิธีการปลูกป่า 3 อย่างได้ประโยชน์ 4 อย่าง :การรู้จัดใช้ทรัพยากรธรรมชาติด้วยพระปรีชาญาณอย่างชาญฉลาดให้เกิดประโยชน์แก่ปวงชนมากที่สุดยาวนานที่สุดและทั่วถึงกัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงแนะนำการปลูกป่าในเชิงผสมผสาน ทั้งด้านเกษตรวนศาสตร์และเศรษฐกิจสังคมไว้ เป็นมรรควิธีปลูกป่าแบบลักษณะเบ็ดเสร็จนั้นไว้ด้วย ลักษณะทั่วไปของป่า 3 อย่าง พระราชดำริปลูกป่า 3 อย่างนั้น มีพระราชดำรัส ความว่า "ป่าไม้ที่จะปลูกนั้น สมควรที่จะปลูกแบบป่าใช้ไม้หนึ่ง ป่าสำหรับใช้ผลหนึ่ง ป่าสำหรับใช้เป็นฟืนอย่างหนึ่ง อันนี้แยกออกไปเป็นกว้างๆใหญ่ๆ การที่จะปลูกต้นไม้สำหรับได้ประโยชน์ดังนี้ ในคำวิเคราะห์ของกรมป่าไม้รู้สึกจะไม่ใช่ป่าไม้ แต่ในความหมายของการช่วยเหลือเพื่อต้นน้ำลำธารนั้น ป่าไม้เช่นนี้จะเป็นสวยผลไม้ก็ตามหรือเป็นสวนไม้ฟืนก็ตามนั่นแหละเป็นป่าไม้ที่ถูกต้อง เพราะทำหน้าที่เป็นป่า คือ เป็นต้นไม้และทำหน้าที่เป็นทรัพยากรในด้านสำหรับให้ผลที่มาเป็นประโยชน์แก่ประชาชนได้"

	ประโยชน์ที่ได้รับ ในการปลูกป่า 3 อย่างนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชาธิบายถึงประโยชน์ในการปลูกป่าตามพระราชดำริว่า ...การปลูกป่า 3 อย่าง แต่ให้ประโยชน์ 4 อย่าง ซึ่งได้ไม้ผล ไม้สร้างบ้าน และไม้ฟืนนั้น สามารถให้ประโยชน์ได้ถึง 4 อย่าง คือ นอกจากประโยชน์ในตัวเองตามชื่อแล้ว ยังสามารถให้ประโยชน์อันที่ 4 ซึ่งเป็นข้อสำคัญ คือ สามารถช่วยอนุรักษ์ดินและต้นน้ำลำธารด้วย... และได้มีพระราชดำรัสเพิ่มเติมว่า "การปลูกป่าถ้าจะให้ราษฎรมีประโยชน์ให้เขาอยู่ได้ ให้ใช้วิธีปลูกไม้ 3 อย่าง แต่มีประโยชน์ 4 อย่าง คือ ไม้ใช้สอย ไม้กินได้ ไม้เศรษฐกิจ โดยรองรับการชลประทาน ปลูกรับซับน้ำ และปลูกอุดช่วงไหล่ตามร่องห้วย โดยรับน้ำฝนอย่างเดียว ประโยชน์อย่างที่ 4 ได้ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ" พระราชดำริเพื่อนุรักษ์และฟื้นฟูป่าไม้ดำเนินการในหลายส่วนราชการทั้งกรมป่าไม้และศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริทุกแห่ง คือ การปลูกป่าใช้สอย โดยดำเนินการปลูกพันธุ์ไม้โตเร็วสำหรับตัดกิ่งมาทำฟืนเผาถ่าน ตลอดจนไม้สำหรับใช้ในการก่อสร้างและหัตถกรรมส่วนใหญ่ได้มีการปลูกพันธุ์ไม้โตเร็วเป็นสวนป่า เช่น ยูคาลิปตัส ขี้เหล็ก ประดู่ แค กระถินยักษ์ และสะเดา เป็นต้น

Copyright By : Chalengsak Chuaorrawan Sainampeung School 186 Sukhumwit 22 Sukhumwit RD Khlongtoei Khlongtoei Bangkok Thailand e-mail address : chalengsak.ch@hotmail.com Tel; 089-200-7752 mobile
http://www.sainampeung.ac.th	http://www.sainampeung.ac.th/chalengsak